Meer aan God as aan mense-gebod

Lees: Hand. 5:27-42

Gedagte vir kinders: Gehoorsaamheid aan God is belangriker as enige menslike wet.

Oorsig: In Handelinge 5 lees ons van die voortgaande werk van die apostels in Jerusalem. Die hoëpriester en die Sadduseërs was afgunstig en het hulle in die tronk laat gooi, maar ’n engel van die Here het hulle uitgelei en gesê dat hulle in die tempel aan die volk die woorde oor Jesus Christus moes vertel (5:17-20). Die hoëpriester het hulle toe weer by die tempel laat haal en voor die Joodse Raad, die Sanhedrin, gestel. Die hoëpriester het gevra waarom hulle uitdruklik nie luister nie en steeds in die Naam van Jesus leer. Hulle het, inteendeel, die hele Jerusalem met hulle leer vervul (let wel) en die skuld vir Jesus se dood op die geestelike leiers geplaas (v.27-28).

Petrus en die apostels het toe geantwoord dat hulle aan God meer gehoorsaam moet wees as aan mense (v.29). Hulle het toe weer getuig dat die God van hulle vaders (let wel) Jesus opgewek het, die Een wat hulle (let wel) omgebring en aan ’n kruis(hout) laat hang het. Dit is Hy wat God as Leidsman en Verlosser deur sy regterhand verhoog het om sodoende aan Israel bekering (let wel) en vergifnis van sonde te skenk (ook hierdie leiers, v.30-31). Hulle was getuies van die dinge en ook die Heilige Gees wat God gegee het aan die wat Hom gehoorsaam is. Die lede van die Raad was egter woedend toe hulle dit hoor en wou hulle doodmaak (v.32-33). Toe het ’n Fariseër met die naam van Gamaliël, ’n leraar van die wet, ook van Paulus, en wat by die hele volk in aansien was, in die raad opgestaan  en gevra dat die apostels buitentoe geneem moes word (v.34).

Gamaliël het die Raad toe as “Israeliete” gewaarsku om op te pas wat hulle gaan doen. Hy het gewys op Theudas wat gesê het dat hy iets besonders was en op 400 mense wat by hom aangesluit het. Hy het ook gewys op Judas die Galileër in die dae van die inskrywing wat ’n aansienlike getal afvalllig gemaak het. Hulle het egter altwee omgekom en die wat na hulle geluister het is uit mekaar gejaag en verstrooi (v.35-37). Daarom het Gamaliël vir hulle gesê om die apostels uit te los omdat hulle leier ook mos reeds dood was. As die apostels se voorneme of werk uit mense is, sal dit soos die ander vernietig word (v.38).  As dit egter uit God was, sou hulle dit nie kon vernietig nie. Dan sou dit beteken dat hulle selfs teen God stry (v.39).  Hulle het toe na hom geluister maar tog die apostels ingeroep en hulle probeer afskrik deur hulle (1) te slaan en (2) te beveel om nie in die Naam van Jesus te preek nie en hulle toe laat gaan (v.40). Die apostels het toe weggegaan, (1) bly dat hulle waardig geag is om vir die Naam van Jesus Christus oneer te ly. Hulle het ook (2) nie opgehou om elke dag (2.1) in  die tempel en (2.2) van huis tot huis, (2.1.1 en 2.2.1) te leer nie, en (2.1.2 en 2.2.2) die evangelie te verkondig dat Jesus die Messias (Christus) is (v.41-42).   

Besprekingsvraag: Wat beteken dit vir ons lysies en kategorieë dat die Here onvergelyklik is?

Insig: Ons het hier een van vele gevalle in die Woord waar die Engelse uitdrukking, “speaking truth to power” na vore tree. Die waarheid wat hier gespreek word, gaan egter dieper, omdat dit wentel om die Naam van Hom wat die Weg die Waarheid en die Lewe is (vgl. Joh. 14:6). Dit gaan oor die sentrale punt van reddende waarheid waarin die God van Israel vir Jesus Christus opgewek het nadat Hy gekruisig is en deur sy regterhand verhoog het om aan Israel en aan die nasies bekering en vergifnis van sonde te skenk, en dat die Heilige Gees hierdie waarheid bevestig. Dit gaan dus oor die evangelie van die Drie-enige God wat hier voortbou op dit wat in die Ou Testament geopenbaar is. 

Daarom het die apostels ook die vrymoedigheid gehad om hierdie bevrydende waarheid oor die Messias by die huise van die Israeliete asook by die tempel te verkondig (v.42). Ja, hulle vul die hele Jerusalem met hierdie sentrale waarheid en dit behoort die Kerk van Christus vandag nog aan te spoor om ook ons omgewing daarmee te vul. Vir hierdie doel moet ons ook nie nalaat om ook die  digitale media van ons tyd daarvoor te benut nie.

Maar let ook op die persoonlike betrokkenheid van die apostels asook op die persoonlike toepassing hier. Die apostels hou nie terug om die aandadigheid van die geestelike leiers aan te toon nie. Dit is nie dat hulle bloot wil verdoem nie. Hulle verkondig die heerlike tyding van Hom wat die dood oorwin het en nou bekering en vergifnis van sonde kan skenk, ook aan hierdie leiers. Hy is die ewige Koning aan die regterhand van die vader, maar hy is ook die ewige priester volgens die orde van Melgisedek (Ps. 110; Hebr. 7-8) wat beide bekering en vergifnis skenk. Maar dit veronderstel dan dat daar ook egte belydenis sal wees oor egte oortredinge wat nie bedek word nie. Slegs so, in en deur Hom, kan ons van alle ongeregtigheid gereinig word (vgl. Spr. 28:13; 1 Joh. 1:9).  Daarom kan die apostels enersyds nie stilbly oor die duidelike oortreding van die geestelike leiers nie (vgl. Joh. 19:11), maar andersyds vanweë die kragtige versoening ook die hoop na hulle uithou wat onder oordeel is. Dit gee ons ook ’n wenk van hoe ons met twee gesigspunte teenoor alle mense en magte hierdie evangelie mag bedien. Maar dit kan net vir ons elkeen gebeur wanneer die persoonlike sonde in die oë gekyk en dit dan na die verhoogde Heiland van die evangelie geneem word in wie ons die wonder mag vind dat bekering ons vind.  

Wanneer hierdie waarhede ook van toepassing gemaak word op die vlak van hoë gesag en van owerhede en nasies en selfs ryke, beteken dit noodwendig dat vrae ontstaan oor hoe ons God se gesag teenoor mense se gesag beskou. En wat gebeur wanneer gesag misbruik word en hierdie sentrale waarheid oor die verhoogde Heiland nie geëer word in gesagsinstansies en owerhede nie. Dit kan gebeur dat ’n mens, maar ook ’n hele kultuur-stelsel “Godvegters” (Schreiner; vgl. theomachoi) word wat teen God se waarheid stry. Ons sien dit in die Bybel reeds by diegene soos Farao en Agab en Isebel, en deur die geskiedenis heen was daar telkens nuwe voorbeelde. Dit gebeur selfs in die Kerk soos by Luther teenoor Karel V op die Ryksdag van Worms (Pelikan). Daarom het dit spreekwoordelik geword om, wanneer dit daarop aankom, aan God meer gehoorsaam te wees as aan menslike verordeninge. Dit roep die kwessie van moontlike martelaarskap na vore en verplig ons om diep na te dink oor die koste van die dissipelskap en kompromie. Dit hou direk verband met ons gewete en dit wat die Woord van God duidelik leer. In die geskiedenis en tradisie het dit gegaan oor enige verbreking van die morele orde en skending van mense se menswees wat na die beeld van God geskape is. Meer spesifiek meen sommige dit gaan oor enige beginselsaak wat duidelik teen die Woord van God is. Maar in sy diepste kern gaan dit veral om die evangelie-waarheid oor Jesus Christus as die gekruisigde Messias en Here wat die dood oorwin het. Daar is soveel lande en owerhede en gesagsinstansies wat hieroor wetgewings het wat dit ondermyn. Dit lei dan ook tot allerhande vorme van intimidasie van gelowiges en daarom moet ons luister wat die apostels hier doen onder leiding van die Gees voordat die vervolging in volheid uitbreek.

Ons sien hier ’n soort tussenfase raak tussen volle martelaarskap wat by die breekpunt verby is soos Stefanus in die volgende hoofstuk, en dit wat hier nog opbou. Soms is dit juis die moeilike deel waar dinge nog hangend is na die een of ander kant toe. Hier word daar word nie doodgemaak nie, maar beveel en gedreig, nie tot die dood toe vervolg nie, maar wel geslaan om te intimideer. Veral die leiers van gemeentes moet kennis neem aangesien die apostels hier deur hul blye dog onverskrokke en ywerige leiding die gesindheid van ander aangevuur het. Ons sien by hulle iets raak wat vandag “antifragile” genoem word (Taleb; vgl. Schreiner). In ’n kultuur wat erg ingestel was op eer en skaamte, het mense soms selfmoorde gepleeg as die skaamte in die kultuur ondraaglik geword het. Die apostels toon egter eerder blydskap oor die vervolging en sien raak dat hulle waardig geag is om vir Christus te ly (vgl. Mt. 5:10-12; 1 Pt. 1:6; 4:13; Rom. 5:3; 2 Kor. 6:10). Hulle gaan ook ywerig voort om dit te doen wat hulle nog altyd gedoen het en laat intimidasie nie toe. Die Kerk van Christus kan miskien vervolging begin beleef, maar dit kan steeds gedy te midde van skynbare chaos en dreiging en seerkry. Hier beskik die Here Gamaliël, waarskynlik in die tradisie van die sagter benadering van die Hillel-denksool, om nie hier tot die uiterste toe oor te gaan nie. Deur die geskiedenis was daar in God se beskikking dikwels ook sulke figure. So leer ook ons hoe om oor nuwe bewegings en opstande te dink. Die toets is dikwels wat gebeur as die voorbokke nie meer daar is nie. Maar dit bevestig ook waarom niemand die Kerk van Christus kan stuit nie. Want Hy het die Leidsman geword wat die dood oorwin het en Hy sit aan die regterhand van die Vader totdat al sy vyande gemaak is ’n voetbank vir sy voete. Intussen kan daar steeds nuwe martelare wees. Maar Hy wat op die troon is om te oordeel, sal in tyd en ewigheid oordeel oor hulle wat sy oogappels aanraak, hulle wat Hy met sy eie bloed gekoop het.            

 

Werke geraadpleeg

Patrick Schreiner, Acts: Christian Standard Commentary

Jaroslav Pelikan, Acts: Brazos.

Ben Witherington, The Acts of the Apostles.

William Kurtz, Acts of the Apostles.

N.T. Wright, The Challenge of Acts.