2020/12/28

'n Mondvol wêreldbeskouing

Die verandering van spreekwyse suggereer dikwels 'n verandering van lewensvisie. 'n Onlangse voorbeeld is die verandering in gebruik van die woord selfmoord na selfdood. Hierdie saak is 'n onderwerp vir 'n ander dag. Die bedoeling met die inskrywing is om die snare van sensitiwiteit vir sogenaamde sinonieme skerper in te stel. 'n Baie goeie voorbeeld vind 'n mens in die onlangse bespreking van die bekende T.S. Eliot se komedie wat dramaties ontwikkel in 'n filosofies donkerder geestelike beproewing, genaamd The Cocktail Party

Te midde van die boeiende wyse waarop Daniel Sundahl die komedie van Eliot ontleed, maak hy 'n reinigende snit oor die gebruik van die woord, "affair": “The modern word, “affair,” is a quieter word than infidelity or betrayal of trust or cheating or the less modern word, “adultery.”

Ja, dit is 'n stiller woord, maar dit is ook Sundahl en Eliot se doel om die fokus op die eufemisme of versagting te plaas en te bevraagteken. Eliot suggereer kritiek op die wêreldbeskoulike vlak deur middel van 'n spesifieke genre. En die bedoeling is dat ons ons snare in stemming bring om te (t)ril by die sensisitering hiervan. Wêreldbeskouing kan in woorde gereflekteer word. Natuurlik ook in sinne en paragrawe en woorde moet altyd ook in hul groter konteks gekruiskontroleer word. Maar laat ons nie vergeet om ook op woordvlak te weeg en te beproef nie. Daar kan 'n mondvol wêreldbeskouing op ons tonge wees. Daarom het ons fynproewers nodig wat ons hierop attent maak. En as die fynproewers nog boonop  kokke ook is wat geregte kan bedien wat die smaakknoppies opskerp, laat ons dankbaar wees en sulke mense salueer.