Lees: Jer. 1:4-10, 17-19
Gedagte vir kinders: Wanneer die HERE roep, belowe Hy om by ons te
wees in moeilike tye.
Oorsig: Die profeet Jeremia het veertig
jaar lank die Woord gebring aan Juda en ander koninkryke en nasies, totdat Juda
in gevangenisskap (ballingskap) weggevoer is na Babel. Daarna het hy in die
land agtergebly en moes steeds beleef hoe die volk wat oorgebly het,
ongehoorsaam was. In Jeremia 1 lees ons waar Jeremia se roeping as profeet begin
het.
Ons lees
dat die Here hom reeds geken het voordat hy in die moederskoot gevorm is en
voordat hy gebore is. Reeds toe al was hy bestem as profeet vir die nasies
(v.5). Jeremia was nog baie jonk toe die HERE hom geroep het, waarskynlik nog
voor sy twintigs, en hy het gereken dat hy te jonk is (v.6). Die HERE het egter
geantwoord dat hy dit nie moes sê nie. Hy moes eerder gehoorsaam wees (v.7). Hy
moes nie vrees nie, omdat die HERE beloof het dat Hy Jeremia sou uitred (v.8).
Die HERE
het hierdie roeping bevestig deur Jeremia se mond aan te raak. Daardeur het Hy
bevestig dat Hy sy woorde in Jeremia se mond lê (v.9). Hy het ook deur ses
besondere woorde duidelikheid gegee oor wat Jeremia deur sy woorde oor nasies
en koninkryke sou doen. Vier daarvan was negatief en twee positief. Hy moes enersyds
uitruk, omgooi, vernietig en verwoes. Maar hy moes ook bou en plant (v.10).
Hierna het die HERE twee beelde aan Jeremia gegee wat Hy verklaar het en waarop
ons nie nou ingaan nie.
Ons hervat die woorde aan Jeremia by vers 17. Die Here het Jeremia beveel om sy heupe te omgord. Dit het beteken dat hy gereed moes maak vir sy taak en daarmee ook gereed om die goeie stryd te stry. Hy moes alles aan die volk oordra wat God beveel en hy moes nie verskrik wees nie. Indien hy sou toelaat dat vrees hom oorweldig, sou die HERE sy vrees bevestig en hom daaraan oorgee om te skrik vir sy vyande. Hy het egter ook aan Jeremia getoon waarom Hy nie verskrik moes wees nie: Want die HERE sou hom maak soos die volgende beelde van krag: ’n versterkte stad, ’n ysterpilaar en kopermure.
Dit sou die geval wees teen die hele land, wat die volgende
groepe ingesluit het: die konings van Juda, die vorste, die priesters en die
gewone volk (v.18). Hulle sou hom wel ’n harde tyd gee en teen hom veg, maar
tog nie oorwin nie. Die rede was dat die HERE met hom sou wees om hom uit te
red (v.19).
Besprekingsvraag: Wat maak ons wanneer ons
daar massiewe teenstand is teen die Woord?
Insig: Christene is deur hul verbintenis
aan Christus ook priesters, konings en profete. Die Kerk as geheel kan daarom
leer uit die roeping van hierdie besondere profeet as draer van die Woord van
die HERE. Ons sien eerstens hier die soewereiniteit van God raak. Jeremia word
reeds voor sy geboorte geroep. God se raadsplan is in werking voordat ons iets
doen of van enigiets bewus is. Dit oorspan die eeue en die nasies. God stel dit
in werking deur sy Woord toe te vertrou aan getuies wat Hy roep nog voor hulle
kon presteer, kon kies of kon vra. Die lewende God is baie groter as ons prestasies,
ons sonde, en die maalkolke van die geskiedenis. Ja, Hy is ook baie groter as
die nukke en grille van empaaiers en konings en onstuimige nasies.
Dit is ook
duidelik dat Jeremia ’n besondere rol moet vervul wat later in die
kerkgeskiedenis die swaargewig uitdrukking, contra mundum (teen die wêreld)
sou kry. Daar is dikwels ’n noodwendige botsing met die heersende ideologieë
van die dag soos gepropageer deur regerings en die massa-media. Daarom moet die
Woord ook gebring word teen massiewe publieke weerstand as dit nodig is. Die
saak word ook uitgedaag deur die feit dat God se meule stadig maal, sy werk vir
die sondige menslike oë onsigbaar is, en die werklikheid altyd op korttermyn anders
verduidelik kan word. Die heersers van die ideologie het skynbaar ’n monopolie op
groot beloftes van die tyd. Gelowiges kan daarom net staande bly in God se krag
en mense net oortuig deur sy Woord en Gees. Die goeie nuus is dat God dit doen!
Ons kan
verstaan waarom daar by profete van vlees en bloed huiwering is. Moses was
aanvanklik onwillig, Jesaja het besef dat hy en sy volk onrein is, en Jeremia reken
dat hy nog nie volwasse genoeg is nie. Maar God sorteer uit en sê dan: Gaan en
voer uit. Dit is verstommend om raak te sien hoe God sy woord deur die kleine
profeet handhaaf teen magtige koninkryke en besondere hardnekkigheid onder die
volk. God se Woord is eenvoudig groter en Hy maan Jeremia om nie te vrees nie. Hy
gee ook rede - sy teenwoordigheid. En Hy wys op die proses wat voltrek moet
word deur die vier negatiewe en twee positiewe woorde. Vestings van arrogansie en
verkeerde vooroordele in onsself, in politieke en godsdienstige strukture moet uitgeruk,
omgegooi, vernietig en verwoes word. Na die verwoesting kon nuwe dinge gebeur.
Soos met die rommel van Jerusalem en die as van die tempel. En dan kom die Here
Jesus wat heeltemal nuwe sin gee aan die hele dinamika van afbreek en opbou
(vgl. Joh. 2:19). Deur Hom kan die afsterwe van die ou mens en die opstanding
van die nuwe mens ’n werklikheid word tot vandag! Niks sal standhou waar God
oordeel uitspreek nie, maar ook: Geen situasie is hopeloos waar Christus se
opstandingskrag is nie.
Op groter
vlak as enkelinge is dit waar. Geen gebeurtenis in die geskiedenis en geen
politieke bestel of watter mag ook al, kan standhou waar God se oordeel lei tot
die dood nie. Maar die positiewe twee woorde bevestig ook dat geen situasie so
uitsigloos is dat daar nie gebou en geplant kan word in die krag van Christus en
sy Gees nie. En ons word opgeroep tot die geloof. Soos Josua in Kanaän moes
ingaan en nie bevrees wees nie, so moes Jeremia ook nie bevrees wees nie en selfs
ingaan teen sy eie mense. En tog kon volk en selfs koninkryke en nasies hulle
nie daarteen versit nie. God maak die Kerk en draers van die Woord sterk en
onbreekbaar en sy Woord sal doen waartoe Hy dit uitstuur en wat Hom behaag
(vgl. Jes. 55:11)
Geraadpleegde werke:
Bruegemann,
A Commentary on Jeremiah
Christopher
Wright, The Message of Jeremiah (Wright gee ’n goeie verduidelik van die
drie horisonne waarteen die Ou Testament gelees moet word.)
John
Bergsma, The Word of the Lord. Year C.
