Die vreugde en koste van dissipelskap

Lees: Eksodus 19:1-9

Gedagte vir kinders: Kinders van die Here wys elke dag vir die wêreld aan wie hulle behoort.

Oorsig: Die kinders van Israel het Egipte verlaat tydens Paastyd, dit is die 14de van die eerste maand Nisan/Abib, dit beteken dat toe hulle in die derde maand (Sivan) ná die uittog in die woestyn Sinai aangekom het, dit aan die begin van die maand ongeveer 45 dae ná die uittog was dat hulle by Sinai aangekom het (v. 1). Daarom is baie verklaarders van mening dat Here se verskyning op Sinai en die tien gebooie se afkondiging op die 50ste dag na die Pasga, dit is Pinksterdag, plaasgevind het (vgl. Lev. 23:5,15-16; Num. 28:26). Die volk het daar by Sinai, komende vanaf Rafidim, teenoor die berg laer opgeslaan waar die Here aan hulle sou verskyn (v.2). Daar het Moses opgeklim na God toe en die HERE het hom van die berg af toegeroep. Ons sien reeds hier hoe Moses as ’n tipe middelaar tussen God en die volk optree. Die HERE het vir Moses gesê dat hy die volgende aan die huis van Jakob, die kinders van Israel moet verkondig: Hulle het self gesien wat die HERE aan die Egiptenaars gedoen het en dat Hy Israel na Hom toe gebring het soos wat ’n arend sy kleintjies op sy vlerke dra (v.3-4). Hierin hoor ons die vrye genade van die HERE met Israel.

Maar hiermee saam: As die volk dan nou getrou (terdeë) (1) na die HERE se stem luister en (2) sy verbond hou, sal hulle sy besondere persoonlike eiendom uit al die volke wees, al het die hele aarde aan Hom behoort (v.5). Hulle sou dus uitstaan as lig in die duisternis en vir die wêreld wys hoe dit lyk waar God woon. So sal hulle vir Hom, let wel, ’n koninkryk van priesters en ’n heilige nasie wees. Dit moes Moses aan die kinders van Israel meedeel (v.6). Moses het toe gekom en die oudstes van die volk laat roep en hulle al hierdie woorde voorgehou wat die HERE hom beveel het (v.7). Toe het die volk eenparig almal saamgestem en gesê dat hulle alles wat die Here gespreek het sal doen. So het Moses as middelaar weer die woorde van die volk aan die HERE oorgebring (v.8).

Die Here het toe vir Moses gesê dat Hy in ’n dik wolk na Hom sal kom en dat die volk sal kan hoor as Hy met Moses spreek. Dit sal meewerk dat hulle altyd aan Moses glo, want Moses het die woorde van die volk aan die HERE meegedeel (v.9). Die Here sou dus nog ’n maal deur sy verskyning by Sinai met die afkondiging van die tien gebooie vir die volk bevestig dat Moses sy kneg en middelaar is deur wie Hy met hulle sou praat.     

Besprekingsvraag: Hoe sien ons die vreugde sowel as koste van dissipelskap in hierdie gedeelte?

Insig: Dit was ’n besondere uitspraak dat Israel ’n koninkryk van priesters genoem is, maar beslis nie iets heeltemal nuut nie. Adam was geskape om ’n priester-koning in die tuin van Eden te wees en Israel sou nou hierdie roeping kollektief as besondere volk voortsit. Israel sou ’n koninkryk van priesters vir die wêreld wees wat vir die wêreld oor God leer en vir die wêreld tot God kon bid. Innerlike beteken dit sulke koninklike priesters God deur gereinigde kennis leer ken en in liefde en aanbidding van Hom groei. Uiterlik beteken dit ook dat die nasies in verwondering sou wees oor hulle God se regverdige wette vir hulle samelewing (Deut. 4:7-8). Abraham het reeds die belofte gehad dat in hom al die geslagte van die aarde geseën sou word (Gen. 12:1-3). Hier moes Israel as draer van Abraham se beloftes dit voortsit deur ’n koninklike priesterdom vir die wêreld te wees. Hulle was ook die draers van die beloftes oor die Messias wat in Christus waar geword het. In Christus as verteenwoordiger van Israel, kan al die geslagte van die aarde nou geseën word vir elkeen wat in Hom glo en voor Hom buig. In die Nuwe Testament word hierdie roeping nou verder voortgesit deur die Kerk van Jesus Christus. Die Kerk is nou ’n koninklike priesterdom uit al die nasies om die deugde van God aan die wêreld te verkondig van Hom wat hulle in Christus geroep het tot sy wonderbare lig (vgl. 1 Pet. 2:5,9-10). Die Kerk sit dus nou die roeping van Israel voort en daarom kan ons met waardering luister oor wat God deur hierdie Woord vandag nog steeds vir sy Kerk sê. Dit gaan hier oor die vreugde van dissipelskap sowel as die koste van dissipelskap (Brueggemann).

Die vreugde van die dissipelskap, om deel van God se volk, en van sy kinders te wees, bestaan daarin dat dit so vol van genade is. Reeds Israel het sy genade gesmaak in hulle wonderbare en dramaties-heerlike uittog uit Egipte. Die afgode is nietig verklaar en die magsisteme as broos aangetoon wanneer God optree. Sonder verdienste of die tien gebooie is hulle uitgelei deur die God wat genade betoon het aan hulle te midde van sy oordeel oor ander. Soos ’n arend wat kleintjies op die vlerke dra, so het God Israel gekoester in die woestyn. So dra Hy nog steeds sy Kerk en ons moet weer tyd maak om al sy wonderdade aan ons in herinnering te roep. In besonder kan ons weer begin by die verlossing deur sy Seun oor die grootste mag, die mag van die dood. Dit is reeds oopgebreek en elke Sondag vier ons dit opnuut. Israel se amptelike status het van slawe tot seuns en koninklike priesters verander en in die Kerk word die vryheid wat Christus bring steeds in hierdie terme uitgedruk. Kan daar ’n heerliker titel wees as kind van God? In ’n wêreld wat so baie praat en worstel oor vryheid, mag die Kerk verkondig wat ware vrymaking in Christus beteken. Hierdie vrymaking dring tot liefde en vreugde, die eerste genoemde kenmerke van die vrug van die Gees in Gal. 5:22.

Maar hierdie vreugde van dissipelskap loop ook saam met die koste van dissipelskap. Ons lees in vers 5 ook van “getrou luister” en God se “verbond hou”. Dit gaan nie oor werkheiligheid of moralisme nie. Laasgenoemde gebeur wanneer ons nie sy genade onthou en daaruit leef nie. Dit gaan hier oor gehoorsaamheid en die navolging van vrygemaakte kinders wat onmoontlik weer die slawe van Farao, die ou lewe en die satan en sonde kan word. Die implikasies hiervan word vir ons uitgewerk in die Ou sowel as Nuwe Testament. Weliswaar werk ons dit nou in Christus uit, maar ons leer ook dat dit behels om die nasies te leer om sy dissipels te wees en as dissipels alles te onderhou wat Hy ons beveel het (Mat. 28:18-20). Wie dit gering skat, eindig met dit wat genoem word “goedkoop genade”. Dit verteenwoordig ’n valse vryheidsopvatting wat op eie houtjie vry wil wees, en ook ’n nuwe verknegting aan die afgode van die tyd. Reeds voor die afkondiging van die wet hoor ons egter hier al dat God se koninklike priesterdom sowel die vreugde en koste van dissipelskap by mekaar hou. Deur die eeue moes die Kerk ook nog altyd waak teen wettisisme, maar ook wetteloosheid, teen nomisme, maar ook teen antinomianisme. Om waarlik koninklike priesters vir Hom te wees, beteken dat ons aan beide vashou deur die krag van sy Gees. Wanneer ons deur ons Middelaar, Jesus Christus, die berg Sion in die hemel bestyg en voor God in aanbidding staan, is hierdie kombinasie vanselfsprekend.        

Werke geraadpleeg

Rushdoony, RJ, Exodus: Commentaries on the Pentateuch

Tony Merida, Exalting Jesus in Exodus: Christ Centered Exposition.

Thomas J. White, Exodus: Brazos Theological Commentary.

Walter Brueggemann, Delivered into Covenant.

Exodus, Ignatius Study Bible.